Wybielanie tkanin przez utlenianie

Wybielanie tkanin przez utlenianie. Zabarwienia i zażółcenia, które powstają na białych tkaninach, przeważnie daje się usunąć tylko za pomocą środków utleniających. Efekty bielenia są trwałe, gdyż substancje barwiące włókna zostają przez proces chemiczny nieodwracalnie przekształcone.

Do najbardziej znanych środków bielących zalicza się chlor, używany w postaci podchlorynu wapniowego lub sodowego. Po wybielaniu jego działanie jest unieszkodliwiane środkiem redukującym. W przeciwieństwie do włókien celulozowych (len, bawełna) włókien proteinowych (wełna i jedwab) w żadnym wypadku nie należy bielić chlorem.

Wodny roztwór podchlorynu sodowego (często w handlu występujący jako Eau de labarraque) działa najsilniej wybielająco w roztworze pH &—9, zaś nieznacznie przy pH 5—7, poniżej pH 5 znowu wzrasta moc jego działania. Daje to możliwość bielenia wrażliwych na kwas tkanin bawełnianych w alkalicznych roztworach o pH 9—11,5, natomiast tkaniny lniane wrażliwe na alkalia mogą być kąpane w słabych roztworach kwaśnych przy pH 2,5—4,5. Do bielenia ciemno zabarwionych tkanin, znalezionych podczas wykopalisk, stosuje się roztwór podchlorynu sodowego tub podchlorynu potasowego (w handlu występujący jako Eau de Javelle).

Łagodniejsze, ale też mniej skuteczne jest bielenie tlenowe przy użyciu głównie nadtlenku wodoru lub nadboranu sodowego. Bielenie tkanin nadtlenkiem wodoru ma tę wyższość od chlorowego, że przy ultenianiu nie powstają żadne niestabilne związki. Nie zaobserwowano tez w praktyce uszkodzeń składników celulozy. W czasie kąpieli w roztworze alkalicznym spada stabilizacja nadtlenku wodoru, powodując jego gwałtowny rozkład. Zastosowanie nadtlenku wodoru do bielenia możliwe jest tylko w obecności domieszek stabilizujących. Zaletą jego jest rozpad na tlen i wodę, dzięki czemu znika z tkaniny bez śladu. Bielenie tkanin mało zniszczonych przy użyciu nadboranu sodu w kąpieli wodnej przebiega najlepiej w temperaturze 20—35°C, nie zabezpiecza jednak przed ponownym żółknięciem. Po zabiegu utleniania (bielenia), bardzo ważne jest jak najdokładniejsze wypłukanie pozostałości chemikaliów.