Zarys produkcji mydła

Zarys produkcji mydła

Proces produkcji mydła rozpoczyna się przygotowaniem surowców. Kompozycja tłuszczów i innych składników przeznaczonych do zmydlania stanowi tzw. osnowę.

Właściwy proces wytwarzania mydeł można podzielić na dwa etapy:

• warzenie lub gotowanie mydła, którego celem jest zmydlenie surowców tłuszczowych i wytworzenie masy mydlanej;

• konfekcjonowanie, które prowadzi do nadania mydłu postaci i właściwości, jakich wymaga konsument.

W pierwszym etapie tłuszcz z niewielką ilością ługu sodowego (wodny stężony roztwór NaOH) wraz z wodą ogrzewa się do momentu sklejenia się masy. Następnie stopniowo dodaje się pozostałą ilość tłuszczu i dalszą część ługu, stale mieszając. W urządzeniach periodycznych proces ten trwa ok. 2-5 godzin i nazywa się zmydlaniem właściwym.

Następnie prowadzi się proces domydlania, polegający na dodaniu wody przy ciągłym mieszaniu do momentu, aż masa mydlana zacznie ciągnąć się jak nić.

W celu oddzielenia mydła od reszty składników prowadzi się wysalanie masy mydlanej. Polega ono na stopniowym dodawaniu do masy mydlanej solanki (stężonego roztworu soli kuchennej) lub soli stałej, ciągle mieszając zawartość. Z roztworu wytrąca się mydło, które wypływa ku górze. Po pewnym czasie następuje rozwarstwienie na warstwę mydlaną i ług spodni, zawierający glicerynę. Ług spodni usuwa się, a czynność wysalania powtarza wielokrotnie. Uzyskanym produktem jest tzw. wysół.

Równolegle w drugim urządzeniu przeprowadza się zmydlanie surowców kwasowych, wchodzących w skład mydła, takich jak kalafonia lub kwasy tłuszczowe. Po wysoleniu otrzymuje się wysól pomocniczy, który miesza się z wysołem podstawowym.

Mieszanina wysołu podstawowego i pomocniczego jest poddawana szlifowaniu. Polega ono na wolnym dolewaniu wody, przy energicznym mieszaniu zawartości parą wodną, oraz dodaniu niewielkiej ilości ługu sodowego. Kilkakrotnie powtarzana czynność wysalania i szlifowania ma na celu usunięcie z mydła gliceryny i innych zanieczyszczeń, szczególnie barwnych.

Po ostatnim, końcowym rozwarstwieniu uzyskuje się wysół i tzw. klej. Wysół spuszcza się, chłodzi i suszy. W zależności od zastosowanych procesów chłodzenia i suszenia oraz mechanicznej obróbki można uzyskiwać mydło bezpośrednio w kawałkach lub w postaci wiórków, które mogą być ucierane i zgniatane w sztaby mydlane lub formowane w kostki. Uzyskane w ten sposób mydło nazywa się mydłem rdzeniowym, które może stanowić gotowy produkt lub być poddawane konfekcjonowaniu.

Najważniejszymi parametrami, które decydują o jakości mydła rdzeniowego i powinny być kontrolowane w procesie produkcji są:

– zawartość wolnych alkaliów żrących,

– zawartość nie zmydlonego tłuszczu,

– zawartość chlorków.

Zawartość wolnych alkaliów żrących oznacza pozostałość nieprzereagowanego ługu sodowego w mydle. Ług sodowy i potasowy należą do substancji żrących, powodują podrażnienia skóry, a w szczególności są niebezpieczne dla oczu, ponieważ w kontakcie z nimi mogą prowadzić do trwałej utraty wzroku. W związku z tym parametr ten musi być ściśle kontrolowany, zwłaszcza przy produkcji mydeł dla dzieci.

Zawartość nie zmydlonego tłuszczu oznacza pozostałość surowca tłuszczowego w mydle. Nie zmydlone tłuszcze powodują obniżenie zdolności piorącej mydła, zmieniają niekorzystnie jego zapach, szczególnie w przypadku tłuszczów nienasyconych, które ulegają jełczeniu.

Zawartość chlorków wynika z pozostałości soli kuchennej (NaCl) w mydle po procesach wysalania. Nadmierna ich ilość zwiększa kruchość mydła.